Wikimedia en Wikipedia vormen een complexe infrastructuur van servers, applicaties en databanken beheerd door de Wikimedia Foundation en de gemeenschap van vrijwilligers. Nationale organisaties dragen bij tot het stimuleren van het gebruik van en het bijdragen aan vrije kennis.

Logo Wikipedia
Logo Wikipedia
Logo Wikimedia Belgium
Logo Wikimedia Belgium

Principes edit

De organisatie edit

  • Wikimedia is de organisatie; georganiseerd per land en via gebruikersgroepen
  • De Wikimedia Foundation is de supranationale organisatie in Californië, opgericht in 2003.
  • De Foundation is eigenaar van de servers en de logo's (niet van de inhoud)
  • Wordt gefinancierd via giften (donaties)
  • Er zijn een 40-tal nationale organisaties
  • De organisatie is hoofdzakelijk samengesteld uit vrijwilligers (De Foundation heeft meer dan 300 medewerkers en een aantal grote landen zoals Frankrijk, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland hebben tientallen medewerkers)
  • Wikimedia Belgium werd opgericht op 8 oktober 2014 (geen personeel; alleen vrijwilligers, 100 leden in 2019)
  • De nationale afdelingen zijn onafhankelijk van de Foundation maar zijn wel contractueel gebonden om de logo's en de naam Wikimedia™ onder licentie te mogen gebruiken
  • De vereniging heeft slechts tot doel het gebruik van Wikipedia te stimuleren, opleiding te geven, en samen te werken met musea, bibliotheken, erfgoedverenigingen, universiteiten en instellingen
  • De Wikimedia-organisatie heeft geen controle over, of invloed op de inhoud van de encyclopedie
  • De Wikimedia-organisatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de encyclopedie.

De encyclopedie edit

  • Wikipedia is de encyclopedie, georganiseerd per taal, met inbegrip van het beheer, die op 15 januari 2001 van start is gegaan voor EN
  • Wikipedia is slechts 1 van de 16+ Wikimedia-projecten
  • De encyclopedie wordt enkel door de vrijwilligersgemeenschap geschreven
  • Iedereen kan Wikipedia-artikelen maken of wijzigen (zelfs anoniem)
  • Er wordt (in principe) niemand betaald om Wikipedia te schrijven (tenzij aangekondigd en geaccepteerd)
  • Je hoeft geen lid te zijn van de organisatie om te schrijven (80% van de vrijwilligers schreven zonder contact met de organisatie)
  • De organisatie kent (in principe) de vrijwilligers niet
  • Elk auteur blijft persoonlijk verantwoordelijk en blijft eigenaar van zijn bijdragen (CC BY-SA), Creative Commons
  • Er zijn 10 - 40 actieve vrijwilligers per miljoen taalgebruikers (1200 voor NL).
  • Elke vrijwilliger kan een verandering terugdraaien of kan verzoeken dat een artikel wordt geëvalueerd voor verwijdering.
  • Vrijwilligers met een aanzienlijk aantal bewerkingen kunnen wijzigingen in een artikel goedkeuren.
  • De inhoud wordt in de meeste Wikipedia's online gepubliceerd, behalve in het Duits.

De gemeenschap edit

  • De Wikimedia-gemeenschap bestaat uit alle gebruikers, vrijwilligers, beheerders (moderators), burocraten van Wikipedia en andere Wikimedia-projecten.
  • Alleen de gemeenschap heeft controle over of invloed op de inhoud van de encyclopedie.
  • De gemeenschap bepaalt en controleert de opvolging van de regels voor het beheer van de encyclopedie
  • De controle wordt gedaan op basis van de taal. Voor meertalige projecten is deze controle gecentraliseerd.
  • Moderatoren worden elk jaar gekozen door vrijwilligers die een minimum aantal artikelen hebben bijgedragen
  • Er zijn 1 - 3 moderatoren per miljoen taalgebruikers (45 voor NL).
  • Alleen moderatoren kunnen artikelen verwijderen, bepaalde strikte beheersregels moeten hierbij worden gerespecteerd

De beweging edit

De beweging is samengesteld uit alle vrijwilligers en hun vertegenwoordigers van de Gemeenschap en de Organisatie (nationale organisaties en regionale of wereldwijde gebruikersgroepen, de Foundation en partnerorganisaties).

Politieke gevaren edit

  • Er zijn landen waar Wikipedia geblokkeerd is, zoals Turkije, China, enz.
  • Kazakhstan heeft het https-protocol omzeild
  • Er zijn landen waar vrijwilligers anoniem moeten schrijven, met een IP-adres, en zelfs via internationale VPN's om te voorkomen dat hun identiteit wordt onthuld (risico op gevangenisstraf).

Gevaren van subjectiviteit edit

  • Wikipedia zou geïnfiltreerd kunnen worden door vandalen of nep-nieuws agenten
  • Daarom is het belangrijk om moderatoren te hebben
  • Er zijn ook robots (autonome programma's) die vandalisme in de gaten houden en neutraliseren

De bijzonderste projecten edit

Zie ook edit

Externe Links edit

Meer statistieken